İslamcı Dergilerde İmâmet/Hilâfet Meselesi

Abstract

Şîa’nın mezhebî kimlik kazanmasında ve şekillenmesinde belirleyici rol oynayan imâmet anlayışı, İmâmiyye fırkasının inanç esaslarından birini oluşturmaktadır. Nübüvvetin uzantısı olarak kabul edilen imâmet, beşeriyet için zarurî olan meselelerden biridir. Öyle ki imam, dinin bekçisi, İslam ümmetinin hamisi konumundadır. Dolayısıyla Şîa’ya göre İslam toplumunun merhametli, akıllı, zulümden ve adaletsizlikten arınmış, disiplinli bir imama, ve bu imamın rehberiyetinde kurulacak olan hükûmete ihtiyacı vardır. Öte yandan Âyetullah Humeynî tarafından öne sürülen velâyet-i fakih teorisinin, İran’da 1979 yılında kurulan İran İslam Cumhuriyeti’nin temel ilkelerinden olması Şiî-İmâmiyye siyaset teorisinde önemli bir dönüşümü başlatmasının yanında, dönem itibariyle imâmet-hilâfet tartışmalarına zemin teşkil etmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’de 1990-2000 yılları arasında yayımlanan, Türkiye yayıncılık tarihinde zengin bir yer temsil eden İslamcı dergilerin imâmet kavramına genel hatlarıyla nasıl yaklaştıkları değerlendirilmeye alınacaktır. Çalışma kapsamına giren dergiler içerik analiz yöntemiyle içerik analiz yöntemiyle taranarak bu dergilerde imâmet meselesini konu edinen metinler saptanmıştır. Toplamda 26 dergi taranmış, bunlardan 10 tanesinde konunun ele alındığı saptanmıştır. Tespit edilen dergiler arasında “Hira”, “Tevhid”, “Misak”, “Haksöz”, “Yeni Zemin”, “Yeryüzü”, “Evrensel Kadın”, “Değişim”, “Vasat”, “Mektup” yer almaktadır. Söz konusu bu dergilerde imâmet meselesi farklı açılardan ele alınmış olup özellikle devlet başkanının gerekliliği hususunda görüşler öne sürülmüştür. Konunun Ehl-i Sünnet ve Şîa açısından nasıl değerlendirildiği hususu da karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır ki bu da konuyu daha dikkat çekici hale getirmektedir.