مشهورترین مزارات سادات زیدی مذهب در ایران

چکیده

بعد از قیام زید بن علی بن الحسین (ع) در سال 122 فرقه­ای در تشیع پدید آمد که زیدیه نام گرفت. پیشوایان این فرقه اصالت را به قیام علیه ظالمان و حاکمان جائر می­دادند و قیام را شرط امامت دانستند و ازاین­رو امام صادق (ع) را به امامت نپذیرفتند. مرکز اولیه زیدیه، کوفه بود و پس از آن به جهت شرایط سیاسی و اجتماعی عراق و نیز مبانی خودشان خصوصا لزوم قیام مسلحانه ناچار شدند نقاطی دورتر از بغداد (مرکز خلافت عباسی) را مرکز خود قرار دهند و از این رو تدریجا دو کانون مهم زیدی را شکل دادند یکی در شمال ایران یعنی طبرستان و دیلمان و دیگری یمن که در هر دو منطقه موفق به تاسیس دولت شدند. زیدیان ایران علاوه بر طبرستان و دیلمان در برخی نقاط دیگر نیز مستقر بودند که مهم­ترین آن­ها عبارت است از قزوین، ری و اطراف آن، کومش (قومس)، بخش­هایی از خراسان مانند بیهق و برخی از روستاهای آن مانند جِشُم و بَروقَن. از این رو مزار برخی از مهم­ترین ائمه زیدیه و سادات زیدی مذهب در ایران قرار دارد مانند مزار ابوطالب هارونی در ساری، مزار مؤید بالله هارونی در روستای زیارت ور از توابع عباس آباد تنکابن، مزار ابوالقاسم بن مؤید بالله در روستای امامزاده قاسم در جاده دوهزار تنکابن، مزار ناصر اطروش در آمل و مزار برادرش جعفر در دامغان، مزار امامزاده جعفر در پیشوای ورامین، مزار محمد بن محمد بن زید در نیشابور، مزارسید ابو محمد حسن دَیِّن و مزار نواده­اش اسماعیل بن علی بن احمد بن ابی محمد حسن در قزوین، مزار ابو علی محمد الاصغر بن احمد سکین بن جعفر بن محمد الاکبر بن زید بن زین العابدین (ع) در روستای زرآباد قزوین و مزار دخترش آمنه خاتون در شهر قزوین و ... .